W kwietniu 2024 roku do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego (SOR) trafiła 68-letnia kobieta, która odczuwała silny ból o charakterze kolki nerkowej po prawej stronie. 

Kolka nerkowa to ostry, nawracający ból związany z zablokowaniem naturalnej drogi odpływu moczu z nerek, które najczęściej jest spowodowane przez kamienie nerkowe. Dominującym objawem w przebiegu kolki nerkowej jest bardzo silny ból o nagłym początku. Dolegliwości odczuwane są zazwyczaj w okolicy lędźwiowej i mogą promieniować w stronę brzucha, pęcherza moczowego, zewnętrznych narządów płciowych oraz uda. Ich wystąpienie znacząco ogranicza codzienną aktywność i jakość życia pacjenta.

 

Wyzwanie medyczne – diagnoza masywnej kamicy odlewowej.

 

Po wstępnym wywiadzie i badaniu fizykalnym przeprowadziliśmy w obrębie SOR diagnostykę obrazową – tomografię komputerową oraz ultrasonografię, które ujawniły obecność masywnej kamicy odlewowej w obu nerkach. 

Kamica odlewowa to stan, w którym duże złogi moczowe wypełniają układ kielichowo-miedniczkowy (UKM), czyli wnętrze nerki odpowiedzialne za zbieranie i transport moczu. W skrajnych przypadkach wypełniają całkowicie wnętrze nerki. Nieleczona kamica odlewowa może prowadzić do afunkcji nerek – całkowitej utraty ich funkcji, co w konsekwencji może wymagać przewlekłej dializoterapii lub nawet przeszczepu nerki.

Po omówieniu wszystkich dostępnych opcji terapeutycznych z pacjentką przedstawiliśmy możliwości zabiegowego usunięcia kamieni, omówiliśmy ryzyko powikłań oraz rokowania w przypadku braku leczenia. Mimo świadomości, że leczenie będzie wieloetapowe, pacjentka zdecydowała się na podjęcie intensywnej terapii chirurgicznej, licząc na powrót do pełni zdrowia.

 

Plan leczenia naszej pacjentki.

Nasza strategia leczenia obejmowała cztery kluczowe etapy:

1. Przezskórna nefrolitotrypsja (PCNL) po prawej stronie – maj 2024
2. Wsteczna chirurgia śródnerkowa  (RIRS) po prawej stronie – lipiec 2024
3. Przezskórna nefrolitotrypsja (PCNL) po lewej stronie – wrzesień 2024
4. Wsteczna chirurgia śródnerkowa  (RIRS) po lewej stronie – grudzień 2024

 

Etapy zabiegowe, które wprowadziliśmy w życie.

 

1. PCNL – Maj 2024: Pierwszy krok w leczeniu.

Przezskórna nefrolitotrypsja (PCNL) to pierwszy etap naszego planu leczenia. Wprowadzenie do UKM poprzez niewielkie nacięcie na skórze w okolicy lędźwiowej sonotrody – specjalnego urządzenia emitującego fale ultradźwiękowe – pozwoliło na rozkruszenie i odessanie dużych złogów z prawej nerki. 

Chociaż nie udało się usunąć wszystkich fragmentów za pomocą nefroskopu (endoskopu do nerki), zabieg przebiegł pomyślnie, a pacjentka została wypisana po czterech dniach bez komplikacji.

 

2. RIRS – Lipiec 2024: Dokładność w usuwaniu resztek.

Kolejnym krokiem była Wsteczna chirurgia śródnerkowa  (RIRS). Podczas tego zabiegu zastosowaliśmy laser holmowy, którego energia rozbiła pozostałe kamienie w UKM. 

Cewnik JJ – cienki, giętki cewnik moczowodowy – został pozostawiony w moczowodzie prawej strony, co ułatwiało odpływ moczu z nerki  i minimalizowało m. in. ryzyko nawrotów objawów kolki nerkowej.

 

3. PCNL – Wrzesień 2024: Kontynuacja leczenia.

Zgodnie z planem, we wrześniu 2024 roku przeszliśmy do kolejnego PCNL, tym razem w lewej nerce. Ponownie wykorzystaliśmy sonotrodę do rozkruszenia i odessania dużych złogów. Podobnie jak wcześniej, niektóre fragmenty nie mogły zostać usunięte za pomocą nefroskopu.

Zabieg zakończył się sukcesem, zdecydowana większość złogów została rozkruszona a pacjentka wróciła do domu już w drugiej dobie pooperacyjnej.

4. RIRS – Grudzień 2024: Ostateczne usunięcie resztkowych złogów.

Ostatnim etapem leczenia była Wsteczna chirurgia śródnerkowa  (RIRS) w lewej nerce. Dzięki zastosowaniu energii lasera holmowego udało się usunąć wszystkie resztkowe kamienie znajdujące się w UKM.

Po zakończeniu zabiegu usunęliśmy cewniki JJ z prawego moczowodu, co zakończyło proces leczenia kamicy.

 

Okres pooperacyjny – monitorowanie i poprawa funkcji nerek.

Podczas wszystkich hospitalizacji regularnie monitorowaliśmy funkcję nerek za pomocą badań laboratoryjnych. Filtracja kłębuszkowa (GFR) – wskaźnik określający wydolność nerek czyli, jak dobrze nerki filtrują krew – stopniowo się poprawiała, co świadczyło o powrocie prawidłowej funkcji nerek. 

Dzięki skutecznym zabiegom udało się:

• przywrócić prawidłową czynność nerek,
• uniknąć konieczności dializoterapii,
• zredukować ryzyko przeszczepu nerki,
• uniknąć kolejnych incydentów kolki nerkowej,
• uniknąć zakażeń nerek – odmiedniczkowego zapalenia nerki, 
• uniknąć możliwości rozwinięcia urosepsy – inaczej posocznicy moczowej, czyli najcięższego z możliwych rodzajów zakażenia układu moczowego,
• ostatecznie poprawić jakość życia pacjentki.

 

Opieka długoterminowa – jak zapobiegamy tworzeniu nowych złogów? 

Po zakończeniu intensywnej fazy leczenia, pacjentka kontynuuje ambulatoryjną opiekę specjalistyczną w poradniach urologicznej i nefrologicznej. Podczas wizyt kontrolnych zdiagnozowaliśmy predyspozycje metaboliczne do tworzenia złogów, co pozwoliło na wprowadzenie indywidualnie dostosowanej profilaktyki. 

Regularne badania kontrolne oraz modyfikacja diety i stylu życia są kluczowe dla zapobiegania nawrotom kamicy nerkowej. 

 

Podsumowanie

 

Historia tej pacjentki jest doskonałym przykładem na to, jak wieloetapowe leczenie chirurgiczne w połączeniu z regularnym nadzorem medycznym może skutecznie przywrócić prawidłową funkcję nerek nawet w przypadku masywnej kamicy odlewowej. Kluczowe elementy naszego sukcesu to:

• Dokładna diagnostyka – pozwoliła na szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia.
• Indywidualnie dobrany plan leczenia – dostosowany do specyficznych potrzeb pacjentki.
• Wieloetapowe podejście chirurgiczne – umożliwiło kompleksowe usunięcie kamieni.
• Stała opieka pooperacyjna i profilaktyka – zapewniły długotrwały efekt leczenia i zapobieganie nawrotom.